ज्ञानेश्वर महाराज सार्थ गाथा अभंग क्र.168
👉 अभंग अनुक्रमणिका 👉 ग्रंथ सूची पहा.
ज्ञानेश्वर म. सार्थ गाथा, उपासना काण्ड.
प्रकरण :-७ वे, बाळक्रीडा अभंग १६८
भक्तिचिया चाडा गोकुळाशीं आला । त्याशी गौळणी म्हणती वाल्हा दुल्हागे माये ॥ आवडीच्या सुरवाडे परब्रह्म सुरवाडे । त्याशी गौळणी खेळविती लाडे कोडेंगे माये ॥१ ॥
गोजरिया कान्हो अपछंद मत्ता पाउली रंगे रंगनाथ । दृष्टीचिया डोळां सुख निवडेना मागुतें ते वाचा वर्णावी केंवि आतां रया ॥धृ॥ अठुले लोळिया ढाळ देती कानीं मुक्तें खेवणी हरि श्रवणीं ॥
अंतरिचिया सुखा प्रगट दाविती देखा । ललाटीं झळकती रेखा रत्न जडित पत्रें माथांगे माये ॥२॥युगबंदु दिधला तैसा दोंदिलु मिरवला । नाभिकमळीं प्रकाश जाला परमेष्टी ॥
कटितटीं कडदोरा साजे त्या सुंदरा । वेगु तरु नेपुरां वेदु मानसीं वसेगे माये ॥३॥ श्रुतिचेनि समागमें पाउलें गोजिरीं । घागुरली प्रेम नेपुरें कैसी वोप देती ॥
अंदु वाकी वाळे पाय करी बेंबिले । मुनिजनांचे सुखसोहळे पुरवितसे गे माये ॥४॥ ऐसा अपुलिये लीळे आपणासींच खेळे । गौळणी भरुनियां डोळे कैशा पाहाताती ॥ अवघें कृष्णरुप भरलेंसे मानसीं । बापरखुमादेविवरेंसी मिळोनि गेल्यागे माये ॥५॥
अर्थ:-
भक्तांसाठी तो गोकुळाला आला त्याला गौळणी लाडाकोडाने रक्षकर्ता ‘वाल्हा दुल्हा’ म्हणतात. ते सुखरुप परमात्मतत्व आवडीने कृष्णरुप घेऊन आले त्याला गौळणी लडिवाळपणे खेळवतात. गोजिरा कान्हा म्हणुन त्याला
संबोधतात.त्या रंगनाथाच्या पाऊलात रंगुन जातात.असे दृष्टीला त्या पेक्षा जास्त सुख नाही असे त्याचे वर्णन वाचा कशी करेल. अठुळे लोळिया सारखी कर्णभुषणे कांनात घातली आहेत. ते त्यांच्या अंतरीचे सुख प्रगट करुन दाखवतात. कपाळावर गंधरेखा झळकते व माथ्यावर रत्नजडित पिंपळपान डोक्यावर शोभते. कंबरपट्यामुळे कमरेला शोभा आली आहे.
तसाच करगोटा ही शोभतो. नाभीकमळात ब्रह्मतेज आहे. अशा कृष्णरुपाचे निंबलोण उतरवावे अशी आस मनाला लागली आहे. पायातील घागुऱ्या व नुपुरांचे आवाज श्रुतीसारखे आहेत. अंदु वाकी सारखे दागिने त्यांने घातले आहेत.
वाकडे पाय टाकत चालत आहे. व त्या मुनीजांचे सुखसोहळे तो पुरवीत आहे. अशा लीला करुन तो आपणाशीच खेळताना पाहुन त्या गोपींचे डोळे भरुन आले आहेत. अशा त्या कृष्णरुपाला गौवळणी डोळे भरुन पाहतात. माझे पिता व रखुमाईचे पती यांच्याशी त्या मिळुन गेल्या आहेत असे माऊली सांगतात.